Əfqanıstan və İran arasında su böhranı müzakirələri yenidən gərginliyə səbəb olub. Əfqanıstanın Herat vilayətində İranla sərhəddə yerləşən Heri Rud çayında tikintisinin başa çatacağı açıqlanan Peşdan bəndi müzakirə mövzusuna çevrilib.

İran Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü İsmayıl Bekayi bildirib ki, sözügedən layihənin İranın su hüquqlarına təhlükə törətdiyi əsası ilə Əfqanıstan rəhbərliyinə etirazlar və narahatlıqlar çatdırılıb.

İran Su Sənayesi Assosiasiyasının sözçüsü İsa Bozorgzadə  layihənin iki ölkə arasında razılaşmanın mövzusu olan Hilmend çayı hövzəsinə də ziyan vuracağını bildirib.

Buna cavab olaraq Əfqanıstan administrasiyası İranın Kabildəki səfirinə xəbərdarlıq edib və problemlərin dialoq yolu ilə həll edilməli olduğunu və buna görə də məsuliyyətsiz bəyanatların iki ölkə arasındakı münasibətlərə xələl gətirə biləcəyini bildirib.

Qeyd edək ki,  İran tərəfi tez-tez Əfqanıstanda həyata keçirilən su layihələrini tənqid edir. Hər iki ölkənin nümayəndə heyətləri su məsələlərini həll etmək üçün vaxtaşırı görüşlər keçirsələr də, hələlik heç bir nəticə əldə olunmayıb.

Bununla belə, bu yaxınlarda İranın Əfqanıstanla sərhədində yerləşən və quraqlıqdan ən çox zərər çəkən vilayətlərdən biri olan Sistan-Bəlucistan əyalətinə səfər edən İran prezidenti Məsud Pezeşkiyan ölkəsinin su haqqının davamçısı olduqlarını deyərək əlavə edib ki, iki ölkənin nümayəndə heyətləri su böhranına çarə tapmaq üçün görüşəcək.

Əfqanıstan və İran arasında Hilmend çayının suyunun paylaşılması ilə bağlı problem 1973-cü ildə əldə edilmiş razılaşma ilə həll olunur. Müqaviləyə əsasən, Əfqanıstan “normal şəraitdə” çaydan İrana saniyədə 26 kubmetr su çatdırmağı öhdəsinə götürmüşdü. Bunun 22 kubmetri "İranın su hüququ", 4 kubmetri isə Əfqanıstanın İrana qarşı "xoşməram nişanı" kimi müəyyən edilib.

Bununla belə, Əfqanıstan müqavilənin normal şərtlər altında etibarlı olduğunu iddia edir. Bu səbəbdən Əfqanıstandakı quraqlıq səbəbindən İrana axan suyun miqdarı bəzən azalır və ya sıfıra enir ki, bu da İran administrasiyasını narahat edir.

Tez-tez quru dövrlər yaşayan iki ölkə 1973-cü ildə imzalanmış müqaviləyə sadiq olduqlarını bildirsələr də, su məsələsində bir-biri ilə qarşı-qarşıyadırlar.